Restauratie X-Rays

Restauratie Point 65° North X-Ray kajaks

Een verweerde buitenkans?
Op internet trof ik twee zeekajaks aan van het merk Point 65° North. Ik kende ze vooral van de deelbare PE-boten die Kanozee in Zierikzee verkoopt, maar in het verleden maakte dit merk ook fraaie polyesterboten. Inbegrepen: twee peddels, een spatscherm en dragers voor op de auto. Het waren strakke, schadevrije boten, maar ze hadden ook jaren in de zon gelegen en dat had ook wel zijn tol geëist. De gele gelcoat was wit geworden, de dekfittingen voor de elastieken en deklijnen verkruimelden bij de minste belasting en de rubberen deksels waren erg verdroogd. Maar ja, de prijs was er ook wel naar…

Track & Trace van de X-Rays
Van de X-Ray, maar ook bijvoorbeeld de composietversie van de Whisky 16 zijn voorbeelden te vinden van boten die minder goed van kwaliteit zijn. De X-Ray is op verschillende werven gebouwd en dat geeft ook verschillende niveaus van afwerking. De X-Rays die ik heb gekocht leken bij inspectie goed gemaakt te zijn. Ik heb de rompnummers (XRAY FGS 06100 en XRAY FGS 06032) die je kunt vinden aan de binnenzijde van de boot opgestuurd naar Point 65 en die wisten me te vertellen van de boten in 2006 gebouwd zijn Tahe Marine in Estland. Daar kwamen de kwalitatief goede boten vandaan, net als tegenwoordig trouwens!

Volledige demontage
De vele dekfittingen waren weinig bereid los te komen. Het zwarte kunststof vergruisde steeds en de moertjes aan de binnenzijde waren ingebed in het polyester zodat losmaken met een steeksleutel niet meeviel. Helaas bleken de moertjes ook weer niet zó goed ingebed te zijn dat ze gefixeerd bleven gedurende de demontage. Inserts hadden toch een meer elegante oplossing geweest. Hoe dan ook, vervangen van de dekfittingen is zeker bij een zeekajak essentieel. Toch vervelend als een medekajakker gedurende een redding met deklijn en al in de golven verdwijnt.

Polijsten doet wonderen
Na de beide boten goed te hebben gereinigd met water heb ik het voormalig gele oppervlak nat geschuurd met schuurpapier korrel 1200. Schuren is wellicht bij een dergelijke fijne korrel een groot woord, het begint al meer op polijsten te lijken. Ondanks de geringe korrelgrootte altijd uitkijken of je niet door de lak heengaat. Rustig beginnen, eerst een klein stukje doen, droogmaken, kijken of de kleur terugkeert en of de krassen acceptabel zijn. Jazeker, ook korrel 1200 geeft nog krasjes, napoetsen met een fijnere polijstpasta bleek dit in mijn geval dit geheel te ondervangen. Als je niet veel ervaring hebt met dit soort werk is het geen slecht idee om het hele proces eerst op een klein, liefst niet zichtbaar stukje uit te proberen. Ik heb gekozen voor nat schuren tegen het stof. Bovendien kun je zo het afgeschuurde materiaal gemakkelijk uit het milieu houden door de oppervlakken af te nemen met een doek.

Vraag vooraf ook even bij een kanobedrijf naar de mogelijkheden van het herstellen van verweerde coating. En als je een boot vindt waarbij het oppervlak craquelé vertoont is dat ook oplosbaar, maar reken op aanmerkelijk meer werk.

Dure deksels
De rubberen dekluiken had ik al ingecalculeerd als kostenpost van zo’n € 100,- per boot, maar hoewel de luiken droog en stug waren geworden was er geen sprake van scheuren. Ik heb ze meerdere malen ingewreven met plantaardige olie, in dit geval pinda-olie, maar het gaat vast ook prima met zonnebloemolie of iets dergelijks. Na enkele uren was de soepelheid weer helemaal terug! Er zijn trouwens ook middeltjes in de handel die hetzelfde bewerkstelligen (bijvoorbeeld Hobie Protectant op waterbasis), maar of die even milieuvriendelijk zijn als plantaardige olie durf ik niet te garanderen. Uiteindelijk komen de boten in het water te liggen en het is toch behoorlijk ongewenst als je allerlei chemicaliën in het water brengt gedurende het peddelen. Als je kiest voor een dergelijk middel, probeer dan te achterhalen of het echt onschadelijk is. De truc met plantaardige olie werkt vooralsnog prima en ik durfde het experiment wel aan, gezien de aanvankelijke staat van de luiken.

Ook bij nader inzien een koopje
Kortom, de investeringen tot nu toe zijn geringer dan gedacht. Met de meevaller van de dekluiken blijken deze kajaks inderdaad een koopje te zijn. Nou ja, niet de uren van het opknappen meerekenen natuurlijk. Die uren zijn trouwens puur genieten: je ziet de boten gaandeweg opknappen en als ze straks meegaan op een eerste toertocht zal dat toch anders voelen dan peddelen met kant-en-klare bootjes!

Specificaties Point 65° North X-Ray

Lengte: 510 cm
Breedte: 57 cm
Gewicht: 25 kg
Capaciteit: 155 kg
Totaal volume: 352 l
Cockpit: 76 x 41 cm
Voorste dekluik: 24 x 24 cm
Achterste dekluik: 44 x 26 cm
Dagluik: 15 x 15 cm
Roer: optioneel
Skeg: aanwezig
Ontwerp: Johan Wirsén

29 juli 2018 – Eerste proefvaart
In afwachting van de dekfittingen vandaag de eerste kilometers gemaakt. Een forse zuidwester, kracht 6, maakte het water van de Kagerplassen nogal een uitdaging. Een goede gelegenheid om mijn steunreflex een beetje te ontwikkelen. De boot heeft een mooi laag achterschip en ondanks de harde wind uit allerlei richtingen is de X-Ray opvallend gemakkelijk op koers te houden. De initiële stabiliteit wordt vaak gezien als enigszins wiebelig, maar gebruikers geven aan daar snel aan te wennen. Vervolgens heeft de boot een uitstekende secundaire stabiliteit zodat opkanten juist weer heel zeker aanvoelt. Dat was vandaag ook mijn ervaring. En het is een hele snelle boot! De eerste ervaringen zijn meer dan positief!
De zee op kan nog niet bij gebrek aan deklijnen, maar vlakwater is ook geweldig!

 

10 augustus 2018 – Kniesteunen maken

Bij Kanocentrum Arjan Bloem een stukje gesloten celschuim gehaald en met behulp van zaag, breekmes en schuurpapier net zolang bewerkt totdat de ene kant netjes tegen de binnenzijde van de kajak paste en de andere kant de binnenzijde van mijn knieën ondersteunde. Vervolgens vastgezet met dubbelzijdig plakband. Dit is een tijdelijke montage: eerst maar eens varen met de huidige vorm en kijken hoe het bevalt. Het contact met de kajak is in ieder geval meteen al enorm verbeterd! Goede kniesteunen zijn eigenlijk onmisbaar. Opkanten gaat veel zekerder en preciezer en de algehele controle over de boot neemt sterk toe.

• Gladschuren gaat met niet al te grof schuurpapier perfect. Liefst het schuurstof zoveel mogelijk uit het milieu houden.
• Zorg ervoor dat de kniesteunen je op geen enkele manier hinderen als je snel uit je boot moet. Sla je een keer om, dan mag er geen obstructie zijn.
• Breng op de te plakken oppervlakken eerst tape aan, wrijf deze goed in op het celschuim en trek de tape weer los. Je trekt zo al het schuurstof uit de poriën van het schuim, zodat je hechting veel beter is als je de blokjes vastlijmt of tijdelijk vastzet met dubbelzijdige tape.

14 augustus 2018 – De dekfittingen en deklijnen weer terug
Kanozee heeft vandaag de dekfittingen geleverd, de originele die perfect passen in de uitsparingen van de X-Ray. Monteren van de fittingen was zo gebeurd, behalve de twee aan de uiteinden van de kajak. Door de moertjes (plus ringetje) op een latje te plakken en voor het gat te manoeuvreren lukte het uiteindelijk ook de twee laatste fittingen vast te schroeven. Uiteraard de kunststof fittingen vastgezet met roestvast stalen materialen. Aan de binnenzijde bovendien gebruik gemaakt van borgmoertjes. De deklijnen en elastieken teruggeplaatst en de kajak is hiermee helemaal klaar voor open zee!

Ook de tweede kajak afgerond
Er was nog een tweede X-Ray en die heeft uiteraard dezelfde behandeling gekregen. Hiermee is een leuk opknapproject afgerond. Met speciale dank aan Kanozee uit Zierikzee voor het regelen van de originele dekfittingen. En nu maar kilometers maken!

 

Galerij