Het Grote Tengnagel Drijfvuil Project

Hoe zwerfafval de Kagerplassen ontsiert

De Tengnagel is een landtong in de Kagerplassen, ten noordoosten van Leiden. Het is een langwerpig schiereiland met een omtrek van anderhalve kilometer, waarbij de oevers bestaan uit gestorte blokken basalt. Op 30 juli 2017 ben ik begonnen met het verwijderen van aanspoelend drijfafval. Sindsdien herhaal ik de opruimsessie op onregelmatige tijdstippen om een beeld te krijgen van nieuwe aanwas en in hoeverre de hoeveelheid afval op de oevers afneemt met deze sessies. Op deze pagina vind je de resultaten van de raapsessies, inclusief foto’s.

Conclusies

• In het vaarseizoen is er duidelijk veel meer recent gedumpt afval, richting de winter gaat het meer om rommel die al langdurig in het water heeft gelegen. Vegetatie die in de zomer afval vasthoudt verdwijnt deels in de winter. Na harde wind of storm zie je dan ook een piek in de hoeveelheid afval.
• Ondanks het nauwgezet opruimen van de waterkanten is er geen sprake van afname van de hoeveelheid afval. Ook is er weinig accumulatie: afval komt en gaat. Als ik niet opruim neemt wind en stroming de rommel op een bepaald moment weer mee op transport, al dan niet naar zee.
• Festiviteiten in de Leidse binnenstad leiden na enkele weken tot een piek in afval. Vooral na het Leidens Ontzet rond 3 oktober komt er veel troep aan op de Tengnagel, zie hieronder. Na de kerstmarkt ontstond opnieuw een piek, zie opruimsessie 10 op 25 januari 2018.

Wegwerpbekertjes van 3 Oktoberfeest (Leidens Ontzet)

Enkele weken na de Leidens Ontzet nam ik een enorme piek waar in het aantal wegwerpbekertjes aan de waterkant van de Tengnagel. Blijkbaar hebben de weggegooide bekertjes hun weg gevonden naar de Kagerplassen en is een klein deel tussen de stenen van de Tengnagel ingevangen. Iedere opruimsessie tel ik het aantal opgeraapte bekertjes, zodat onderstaand diagram is ontstaan. De opleving van 25 januari 2018 komt doordat oude bekertjes door de storm van 18 januari op drift zijn geraakt.

Spring direct naar een specifieke opruimsessie

Opruimsessie 1 – 30 juli 2017
Opruimsessie 2 – 11 september 2017
Opruimsessie 3 – 24 september 2017
Opruimsessie 4 – 14 oktober 2017
Opruimsessie 5 – 28 oktober 2017
Opruimsessie 6 – 13 november 2017
Opruimsessie 7 – 3 december 2017
Opruimsessie 8 – 26 december 2017
Opruimsessie 9 – 7 januari 2018
Opruimsessie 10 – 25 januari 2018
Opruimsessie 11 – 4 maart 2018
Opruimsessie 12 – 11 april 2018
Opruimsessie 13 – 15 mei 2018
Opruimsessie 14 – 3 juli 2018
Opruimsessie 15 – 30 juli 2018

Opruimsessie 1 – 30 juli 2017

Over een afstand van 770 meter afval geraapt, waaronder 29 plastic flesjes (iedere 27 meter eentje dus), blikjes, glazen (wijn)flessen, een afvalbak en een vuilniszak vol folie, plastic zakken, chipszakken, verpakkingen en dergelijke. Ook nog een reddingsboei in onderdelen.

Klik op de foto’s voor vergroting. Wil je de originele foto? Stuur me een e-mail! Foto’s zijn vrij te gebruiken. 

 

Opruimsessie 2 – 11 september 2017

Deze keer grofweg het dubbele verzameld ten opzichte van de eerste sessie. Deze keer heb ik ook de zuidoostelijke kant meegenomen. Aan de zijde die ik de vorige keer heb opgeruimd lag minstens evenveel rommel als laatst.

Opruimsessie 3 – 24 september 2017

Nog geen twee weken na de vorige sessie weer de gehele omtrek gelopen, deze maal bijgestaan door mijn vrouw Hester. Van afname is geen sprake, ondanks de vrij drastische actie van 11 september ligt het weer vol.

Opruimsessie 4 – 14 oktober 2017

Deze keer zelfs meer dan de vorige keer. Dit geeft te denken. Stel dat ik niets zou doen? Zou het afval zich dan steeds verder ophopen? Of zou een deel opnieuw het ruime sop kiezen en alsnog naar zee getransporteerd worden? Aangezien de hoeveelheid na de eerste sessie niet groter was lijkt dit scenario niet onwaarschijnlijk. In dat geval zou onderscheppen betekenen dat de stroom richting open zee vermindert, terwijl de hoeveelheid troep op een gegeven moment min of meer constant blijft.

We gaan gewoon door met het monitoren van landtong de Tengnagel. Het lijkt er wel op dat het type afval ouder is, dus dat we recenter gedumpt zwerfafval nu in zekere zin afgevoerd hebben. Rotzooi die al langer in de omgeving rondzwerft is nu aan de beurt, zo lijkt het. Maar dit alles is ook afhankelijk van het seizoen, het weer, windrichting. De aanwas zal gedurende de winter ongetwijfeld afnemen omdat er nu eenmaal minder bootjes op het water zijn met lieden aan boord die hun afgedankte rommel overboord zetten.

Opruimsessie 5 – 28 oktober 2017

Slechts twee weken na de vorige sessie weer een rondje Tengnagel. Blijkbaar is het drijfvuil van de Leidse 3 Oktoberfeesten gearriveerd bij de landtong… 138 wegwerpbekertjes die hun naam eer aan doen. 91 ervan van Heineken, 28 zonder opdruk, acht van Grolsch, 7 stuks Jupiler en één exemplaar van Brand, Viteau, Kornuit en Bavaria. Los van de ronduit schokkende hoeveelheid plastic bekertjes ook nog talloze andere voorwerpen, waaronder een 3D print uit Madurodam. Zie onderstaand fotoalbum!

Opruimsessie 6 – 13 november 2017

Duidelijk minder zwerfafval deze keer, minder dan een vuilniszak. Dan tel ik echter niet de volle zak mee die ik langs de kant vond. Aangespoeld en vol afval.
Het los aangetroffen spul leek over het algemeen al vrij lang in het water te hebben gelegen. Dit kan kloppen, want nu het vaarseizoen voorbij is neemt de hoeveelheid overboord gekieperd afval ook af. Wel opnieuw een groot aantal plastic wegwerpbekertjes, waarbij Heineken weer het sterkst vertegenwoordigd was met 33 exemplaren. Zie verder de commentaren bij de foto’s!

Opruimsessie 7 – 3 december 2017

Grote oogst van vooral folies, zoals chipsverpakkingen, plastic zakken en vuilniszakken. Veel drijfvuil dat lang in het water heeft gelegen, waaronder opnieuw een flink aantal wegwerpbekertjes, hoewel minder dan de vorige keer. 15 Heineken, 6 Grolsch, 6 Jupiler, 1 Kornuit en 7 zonder opdruk. De bevindingen met de concentratie aan bekertjes worden voorgelegd aan de gemeente Leiden en andere instanties die betrokken zijn bij de 3-Oktoberfeesten.

Opruimsessie 8 – 26 december 2017

De laatste opruimsessie van 2017 levert opvallend weinig afval op. Deels gaat het om afval dat er waarschijnlijk al lag, maar nu pas zichtbaar wordt door de afname van vegetatie in de wintermaanden. Deze keer 14 wegwerpbekertjes.

Opruimsessie 9 – 7 januari 2018

Je kunt wel merken dat de recreanten afwezig zijn, de dalende trend van afval zet door! Deze keer met moeite een halve vuilniszak vol, voornamelijk met oud drijfvuil. Wat betreft de wegwerpbekertjes: vandaag negen stuks totaal. Vier Heineken, twee Grolsch en drie zonder opschrift.

Opruimsessie 10 – 25 januari 2018

De troep van de kerstmarkt in Leiden lijkt gearriveerd, gezien de vele recente verpakkingen. Recent, want nog schoon en niet begroeid met algen. Zie ook “Kerstafval piekt een kleine maand na festiviteiten Leidse binnenstad“. Ook veel oud spul dat door de zware storm van 18 januari op drift is geraakt, waaronder veel wegwerpbekertjes. Recordhoeveelheid rommel, ruim twee vuilniszakken vol, grote objecten niet meegerekend. Wat betreft die objecten: niet alleen groot, maar ook vreemd. Zie de foto’s!

Wat betreft de bekertjes: sterke toename, maar dat komt door de storm. Op één na allemaal zwart geworden door langdurig verblijf in het water. 15 Heineken, 10 zonder opdruk, 2 Grolsch, 2 Hertog Jan, 1 Brand, 1 Jupiler.

Opruimsessie 11 – 4 maart 2018

Tijdgebrek en een periode van vorst hebben gezorgd voor een vrij lange periode zonder opruimsessies. Vandaag veel ijsresten, dus niet alles kunnen oprapen. Niettemin twee vuilniszakken vol met allerhande rommel.
Wegwerpbekertjes: 7 Heineken, 4 Grolsch, 1 Jupiler, 3 zonder opdruk.

Opruimsessie 12 – 11 april 2017

Gezien de nogal tijdrovende aard van de opruimsessies deze keer geen overzicht van de gevonden rommel. Het was vooral het geijkte spul en ook weer behoorlijk veel: twee overvolle vuilniszakken. Opvallend blijft de grote hoeveelheid bekertjes, deze keer 20 Heineken, 3 Grolsch, 11 zonder opdruk. Verder vooral afval wat al een tijdje in het water lag. Het vaarseizoen moet duidelijk nog beginnen.

Opruimsessie 13 – 15 mei 2018

Een absoluut record en daarmee ook een dieptepunt: 5 standaard vuilniszakken met drijfvuil. Vandaag werd ik vergezeld door Annet van het Leidsch Dagblad die een item maakt over mijn Tengnagelactiviteiten. Annet ging net zo fanatiek als ik aan het werk; samen hebben we de 1200 meter oever van de Tengnagel goed onderhanden genomen. De recreatie in het gebied is nu echt begonnen. Ontzettend veel chipsverpakkingen, blikjes en flesjes die recent gedumpt zijn. Zie de onderschriften bij de foto’s voor toelichting bij de vondsten van vandaag. Veel aanspraak van passanten die vol verbazing de enorme uitstalling op het gras aanschouwden. Toen ik toelichtte dat dit van slechts een maand was vielen ze helemaal van hun spreekwoordelijke stoel.

De festivalbekertjes: 23 stuks Heineken, 7 Grolsch, 2 Amstel, 1 Hertog Jan, 1 Jupiler, 6 zonder opdruk. Tien stuks (8 Heineken, 2 zonder opdruk) aan de noordwestelijke oever, maar het merendeel weer aan de zuidoostelijke. De meeste waren erg oud, dus niet te associëren met een (recent) festival. Daarom neem ik ze ook niet op in het diagram bovenaan deze pagina. Het lijkt erop dat veel van deze bekertjes nog op drift zijn nadat ze zijn losgekomen uit de verdwijnende vegetatie in de winterperiode. Nu de rietkanten en begroeiing in hoor tempo terugkeren zou je kunnen verwachten dat het aandeel oude bekertjes de volgende keer kleiner is.

Op zo’n kort stuk oever zoveel rommel, het merendeel recent in de water terechtgekomen. Willen we dit probleem het hoofd bieden, dan is een brede aanpak essentieel: bewustwording, verandering van de industrie, gemeentelijk afvalbeleid en het vergroten van de pakkans. Pas dan hebben dit soort opruimacties echt zin.

Opruimsessie 14 – 3 juli 2018

Het vaarseizoen is nu echt begonnen. Drie vuilniszakken vol met drijfvuil, merendeels recent in het water gegooid. Deze keer minder dan een vuilniszak vol aan de zuidoostelijke kant. Het merendeel aan rommel lag deze keer aan de noordwestelijke zijde. Een deel lag duidelijk al langer in het water, maar ook erg veel blikjes en flesjes die duidelijk nog maar net in het water zijn gegooid.

Opruimsessie 15 – 30 juli 2018

Een vol jaar Tengnagel!

Vandaag de vijftiende sessie zwerfafval opruimen op de Tengnagel en geheel in lijn met deze speciale gebeurtenis werden we getrakteerd op een enorme hoeveelheid afval. Maar ook mooie natuur, warrige schapen en blauwalg. Vier standaard vuilniszakken vol afval. Veelal recent gedumpte rommel. 8 glazen flessen, 33 plastic flesjes, 57 blikjes. Details in de video onder de foto’s.

 

Volg de gebeurtenissen ook op Facebook!